معماری دوره اشكانيان
معماری دوره اشكانيان
فهرست مطالب معماري دوره اشكانيان (پارتيان)
آثار معماري شهر نسا
هيكاتوم پليس (صد دروازه)
كاخ هترا
كاخ آشور
رباط سفيد
معبد آناهيتا _ كنگاور
تزئينات معماري پارتيان
معماري دوره اشكانيان (پارتيان) قوم پارت يا پارتوآ يكي از شعبه‌هاي نژاد آريايي ايراني است، در كتيبه داريوش اول هخامنشي بر بيستون، سرزمين آنان را پرتو ناميده‌اند. اين ناحيه از شمال خراسان و ماوراءالنهر و همين نام بعدها به پهلو تبديل گرديد. (خراسان بزرگ شامل: خراسان فعلي، ماوراءالنهر و افغانستان كنوني مي‌شده است). پارتوا يكي از استانهاي زمان هخامنشي بود. بنا بر گفته استرابو، رهبر پارتها مردي به نام آرساكس (ارشك، ارشاك) بود كه بعدها نياي فرضي پادشاهان اشكاني پارت شد. پارتها حكومت ساقط شده هخامنشي را از جانشينان اسكندر مقدوني (سلوكيان) باز پس گرفتند و توانستند يك دولت نيرومند و عظيم را براي مدت پنج قرن پايه‌گذاري كنند.
پارتها در زمينه هنرها به ويژه در معماري ابتكارات بديعي داشتند آنها با برخورداري از پيشينه غني دوباره به احياي هنرهاي فراموش شده و يا تغيير يافته ايراني پرداختند، با فترتي كه در هنر ايران پديدار شده بود، نه تنها احياگر معماري و سنتهاي گذشته ايران شدند بلكه تحول ملي عظيم در زمينه شهرسازي و معماري ايجاد كردند و در معماري دو عنصر نوظهور افزودند.
يكي احداث گنبد بر روي بناهاي چهارضلعي (مربع شكل) از طريق فيل پوشها و ديگر توسعه ساختمان ايوان تاق‌دار. ايوان، اتاق راستگوشه‌اي است كه با طاق بشكه‌اي كه در قسمت پشت بسته بوده و در جلو _ معمولاً رو به بيرون يا حياط قرار دارد _ كاملاً باز است. از زمان پارتها، ايوان نقش مهمي را در معماري آسياي غربي بازي مي‌كند. منشأ ايوان موضوعي است كه در خور انديشه است. بعضي آنرا به درختان و شاخه‌هاي پوشيده با حصير و گل و نيز به تأثير اتاقهاي بشكه‌اي منتسب مي‌كنند.
